املاک و مستغلات: سرمایهگذاری پرسود یا پرریسک؟
سرمایهگذاری در املاک و مستغلات در فرهنگ اقتصادی ما همواره به عنوان «سلطان بازارها» شناخته شده است. این دارایی فیزیکی نه تنها حس امنیت بالایی به سرمایهگذار میدهد، بلکه در بلندمدت یکی از بهترین ابزارها برای حفظ قدرت خرید در برابر تورم بوده است. با این حال، ورود به این بازار بدون شناخت چالشهای نقدشوندگی و هزینههای جانبی میتواند سرمایه شما را برای سالها قفل کند.
در این مقاله، ابعاد مختلف سودآوری و ریسکهای پنهان این بازار را کالبدشکافی میکنیم.
جذابیتهای سرمایهگذاری در املاک
چرا با وجود بازارهای نوظهوری مثل کریپتوکارنسی، املاک همچنان وزن سنگینی در سبد دارایی ثروتمندان دارد؟
حفظ ارزش در برابر تورم و رشد مرکب
املاک و مستغلات همبستگی بسیار بالایی با نرخ تورم دارند. در واقع، قیمت ملک نه تنها با تورم رشد میکند، بلکه به دلیل محدود بودن زمین در مناطق مرغوب، ارزش افزوده ناشی از «کمیابی» نیز به آن اضافه میشود. این یعنی ملک در بلندمدت معمولاً بازدهی بالاتری از شاخص تورم ثبت میکند.
درآمد غیرفعال (اجارهبها)
برخلاف طلا یا ارز که داراییهای عقیم هستند (یعنی خودشان پول تولید نمیکنند)، ملک میتواند جریان نقدی ماهانه ایجاد کند. درآمد حاصل از اجاره میتواند هزینههای نگهداری ملک را پوشش داده و یا به عنوان یک منبع درآمد مکمل برای دوران بازنشستگی عمل کند.
ریسکها و چالشهای بازار مسکن
سرمایهگذاری در ملک علیرغم ظاهر امن، دارای پیچیدگیهایی است که میتواند برای مبتدیان خطرناک باشد.
نقدشوندگی پایین (Liquidity Risk)
بزرگترین نقطه ضعف ملک، نقدشوندگی آن است. برخلاف بورس یا طلا که در چند دقیقه به پول نقد تبدیل میشوند، فروش یک ملک ممکن است از چند ماه تا چند سال زمان ببرد. بنابراین، نباید پولی را که در آینده نزدیک به آن نیاز دارید، وارد این بازار کنید.

هزینههای نگهداری و استهلاک
ملک یک دارایی فرسودهشونده است. هزینههای بازسازی، عوارض شهرداری، مالیات بر خانههای خالی (در قوانین جدید) و استهلاک بنا، از جمله مواردی هستند که سود خالص شما را کاهش میدهند. اگر ملکی به درستی نگهداری نشود، ارزش بنای آن به مرور زمان کاهش یافته و تنها ارزش زمین باقی میماند.
انواع روشهای ورود به بازار املاک
برای سرمایهگذاری در این حوزه، لزوماً نیاز به خرید یک واحد کامل و گرانقیمت نیست.
خرید زمین در مناطق در حال توسعه
سرمایهگذاری روی زمین در حاشیه شهرهای بزرگ، پتانسیل رشد بسیار بالاتری نسبت به آپارتمان دارد. ریسک این روش در «زمانبر بودن» توسعه منطقه و مسائل حقوقی مربوط به اسناد زمین است.
پیشخرید و مشارکت در ساخت
این روش اجازه میدهد با بودجهای کمتر وارد بازار شوید و سود حاصل از «ارزش افزوده ساخت» را نیز دریافت کنید. البته انتخاب سازنده معتبر و قرارداد حقوقی دقیق در این روش حیاتی است تا از ریسک توقف پروژه جلوگیری شود.
صندوقهای املاک و مستغلات (REITs)
در بازارهای پیشرفته و بورس ایران، امکان خرید «سهام ملک» فراهم شده است. شما با مبالغ خرد میتوانید در پروژههای بزرگ شریک شوید و به نسبت سرمایهتان از رشد قیمت و اجارهبها سود ببرید، بدون اینکه درگیر چالشهای خرید و فروش فیزیکی شوید.
املاک و مستغلات در بازه زمانی ۵ تا ۱۰ ساله، معمولاً یکی از کمریسکترین و پرسودترین بازارهاست، به شرطی که با دید بلندمدت وارد شوید و نقدشوندگی پایین آن را در برنامهریزی مالی خود لحاظ کنید.
مدیریت پروژههای ساختمانی: چالشها و راهکارها
چگونه میتوان از فناوریهای نوین برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان استفاده کرد؟
امتت مجله امتت – اقتصاد – ساختمان