نقش عایقکاری در کاهش مصرف انرژی ساختمانها
در ساختار یک ساختمان، پوسته یا بدنه خارجی به عنوان مرز میان فضای داخلی و اقلیم بیرونی عمل میکند. عایقکاری اصولی این پوسته، موثرترین و اقتصادیترین روش برای جلوگیری از اتلاف حرارت در زمستان و ورود گرما در تابستان است. بدون عایقکاری مناسب، بخش بزرگی از انرژی تولید شده توسط سیستمهای گرمایشی و سرمایشی (تا ۵۰ درصد) به راحتی از طریق دیوارها، سقف و کف هدر میرود.
در این مقاله به بررسی انواع عایقها و تاثیر آنها بر بهرهوری انرژی ساختمان میپردازیم.
انواع عایقهای حرارتی و مکانیسم عملکرد آنها
عایقها بر اساس جنس و نحوه عملکرد به دستههای مختلفی تقسیم میشوند که انتخاب هر کدام به شرایط اقلیمی و نوع سازه بستگی دارد.
عایقهای تودهای (Mass Insulation)
این عایقها با به دام انداختن هوا در ساختار خود، از انتقال حرارت به روش رسانایی جلوگیری میکنند. پشم سنگ، پشم شیشه و فومهای پلیمری (مانند پلیاستایرن یا XPS) در این دسته قرار میگیرند. این مواد به دلیل مقاومت حرارتی بالا (R-value)، متداولترین گزینه برای عایقکاری دیوارها و سقفها هستند.
عایقهای بازتابی (Reflective Insulation)
این نوع عایقها که معمولاً از لایههای نازک آلومینیوم ساخته میشوند، به جای جلوگیری از رسانایی، از انتقال حرارت به روش تابشی جلوگیری میکنند. استفاده از این عایقها در زیر سقف ساختمانهای مناطق گرمسیر بسیار موثر است، زیرا بخش بزرگی از تابش خورشید را به بیرون بازتاب میدهند.
نقاط کلیدی ساختمان برای عایقکاری
برای دستیابی به بیشترین بهرهوری، عایقکاری باید به صورت یکپارچه در تمام نقاطی که تبادل حرارتی وجود دارد انجام شود.

عایقکاری سقف و بام
بیشترین اتلاف انرژی در زمستان (به دلیل صعود هوای گرم) و بیشترین جذب گرما در تابستان (به دلیل تابش مستقیم خورشید) از طریق سقف رخ میدهد. عایقکاری سقف میتواند به تنهایی مصرف انرژی را تا ۲۵ درصد کاهش دهد. استفاده از بامهای وارونه (Inverted Roof) که در آن عایق روی لایه آببند قرار میگیرد، یکی از روشهای مدرن در این بخش است.
دیوارهای دوجداره و عایقکاری خارجی
دیوارهای خارجی سطح وسیعی از ساختمان را تشکیل میدهند. استفاده از سیستمهای عایقکاری حرارتی بیرونی (ETICS) نه تنها از تبادل حرارت جلوگیری میکند، بلکه با حذف «پلهای حرارتی» در محل اتصال ستونها و تیرها به دیوار، مانع از ایجاد نقاط سرد و میعان رطوبت در داخل ساختمان میشود.
مزایای اقتصادی و زیستمحیطی عایقکاری
اگرچه عایقکاری در زمان ساخت هزینههای اولیه را افزایش میدهد، اما این هزینه در درازمدت به چرخه اقتصادی خانواده و جامعه بازمیگردد.
کاهش ظرفیت مورد نیاز سیستمهای تاسیساتی
وقتی ساختمانی به خوبی عایقکاری شده باشد، نیاز به دستگاههای گرمایشی و سرمایشی با ظرفیت بالا (و طبیعتاً گرانتر) کاهش مییابد. به عبارت دیگر، بخشی از هزینه عایقکاری با خرید دستگاههای کوچکتر جبران میشود.
کاهش تولید گازهای گلخانهای
بخش بزرگی از دیاکسید کربن تولید شده در جهان ناشی از مصرف سوختهای فسیلی برای گرمایش و سرمایش ساختمانهاست. عایقکاری با کاهش تقاضای انرژی، مستقیمترین راه برای مبارزه با تغییرات اقلیمی در صنعت ساختمان است. همچنین این کار باعث بهبود «آسایش حرارتی» ساکنان میشود، به طوری که دمای سطوح داخلی دیوارها با دمای هوای اتاق همخوانی پیدا کرده و از جریانهای هوای ناخواسته جلوگیری میشود.
مصالح ساختمانی بازیافتی و تاثیر آن بر محیط زیست
انتقاد سرپرست فولاد از شرایط بازی با پرسپولیس
مقایسه مصالح نوین با مصالح سنتی
امتت مجله امتت – اقتصاد – ساختمان