امتت مجله امتت – اقتصاد – ساختمان
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
نقش زنان در صنعت ساختمان
نقش زنان در صنعت ساختمان در طول دهههای اخیر از حاشیه به متن تغییر پیدا کرده است. در سال ۲۰۲۵، حضور زنان دیگر تنها محدود به بخشهای طراحی و معماری نیست، بلکه آنها در مدیریت پروژههای کلان، مهندسی کارگاه، و حتی حوزههای نوآورانه مانند تکنولوژیهای ساختمان ($PropTech$) نقشهای کلیدی ایفا میکنند. با وجود چالشهای سنتی، ورود نگاه ظریف و سیستماتیک زنان به این صنعت، منجر به ارتقای استانداردهای مدیریت، ایمنی و پایداری شده است.
در این مقاله، ابعاد مختلف حضور و تاثیرگذاری زنان در این صنعت حیاتی را بررسی میکنیم.
۱. تحول از معماری به مهندسی و اجرا
اگرچه حضور زنان در رشته معماری سابقهای طولانی دارد، اما اکنون شاهد حضور پررنگ آنها در حوزههای فنیتر هستیم.
مهندسی سازه و زلزله
زنان مهندس در سالهای اخیر نقش برجستهای در محاسبات پیچیده سازهای و مقاومسازی لرزهای ایفا کردهاند. دقت بالا در تحلیلهای نرمافزاری و توجه به جزئیات اجرایی، باعث شده تا بسیاری از تیمهای محاسباتی توسط زنان رهبری شود.
مدیریت پروژه و سرپرستی کارگاه
مدیریت یک کارگاه ساختمانی نیازمند هماهنگی میان ارکان مختلف و حل چالشهای روزمره است. زنان با بهرهگیری از «مهارتهای نرم» ($Soft\ Skills$) مانند برقراری ارتباط موثر، حل تعارض و مدیریت زمان، توانستهاند بهرهوری پروژهها را افزایش دهند. مطالعات نشان میدهد پروژههایی که زنان در ردههای مدیریتی آنها حضور دارند، معمولاً با نظم مالی و زمانی بیشتری پیش میروند.
۲. پیشگامی در پایداری و ساختمانهای سبز
زنان در سطح جهانی و در ایران، از اصلیترین مروجان معماری پایدار و اخلاق زیستمحیطی در ساختوساز هستند.
طراحی بیوفیلیک و سلامت ساکنان
نگاه انسانمحور زنان به فضا باعث شده تا مفاهیمی مانند طراحی بیوفیلیک (ادغام طبیعت در ساختمان) و استانداردهای «ساختمان سالم» با جدیت بیشتری دنبال شود. آنها به جای تمرکز صرف بر کالبد فیزیکی، بر تاثیر اتمسفر ساختمان بر روان و سلامت ساکنان تمرکز میکنند.
مدیریت انرژی و مصالح نوین
بسیاری از استارتاپهای فعال در زمینه تولید مصالح ساختمانی نوین و راهکارهای کاهش مصرف انرژی توسط زنان بنیانگذاری یا مدیریت میشوند. این گرایش به سمت پایداری، پاسخی به چالشهای تغییرات اقلیمی در سال ۲۰۲۵ است.
۳. چالشها و فرصتهای پیش رو
با وجود پیشرفتها، مسیر حضور زنان در صنعت ساختمان همچنان با موانعی روبروست که در حال تغییر هستند.
| چالشهای سنتی | راهکارهای نوین (۲۰۲۵) |
| تبعیض جنسیتی در کارگاه | فرهنگسازی و اثبات توانمندی از طریق نتایج فنی |
| ساعات کاری نامنظم | استفاده از تکنولوژیهای مدیریت از راه دور و مدلسازی $BIM$ |
| نبود تجهیزات ایمنی متناسب | طراحی لباس کار و تجهیزات حفاظت فردی ($PPE$) ارگونومیک برای زنان |
| سقف شیشهای در ارتقای شغلی | افزایش تعداد زنان در هیئت مدیره شرکتهای ساختمانی بزرگ |
۴. تاثیر فناوری بر تسهیل حضور زنان
تکنولوژیهای نوین سال ۲۰۲۵، بسیاری از موانع فیزیکی حضور در صنعت ساختمان را از میان برداشتهاند.
-
مدلسازی اطلاعات ساختمان ($BIM$): این فناوری اجازه میدهد بخش بزرگی از هماهنگیها و نظارتها در فضای دیجیتال انجام شود، جایی که تخصص فنی بر قدرت بدنی ارجحیت دارد.
-
پهپادها و روباتیک: استفاده از پهپاد برای نقشهبرداری و نظارت بر پیشرفت پروژه، نیاز به حضور مداوم در نقاط صعبالعبور کارگاه را کاهش داده و نظارت را برای همگان آسانتر کرده است.
حضور فعال زنان در صنعت ساختمان نه تنها یک موضوع برابری جنسیتی، بلکه یک ضرورت اقتصادی برای ورود نگاههای تازه، خلاقانه و پایدار به یکی از قدیمیترین صنایع بشری است. در سال ۲۰۲۵، موفقترین پروژهها آنهایی هستند که از تنوع فکری و مهارتی هر دو جنس بهره میبرند.
آینده صنعت ساختمان: بررسی فناوریهای نوین و تحولات آتی
آینده مصالح ساختمانی در ایران: تحولات و چالشها
