امتت مجله امتت – اقتصاد – ساختمان
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
مصالح ساختمانی نوین: بررسی ویژگیها و کاربردها
صنعت ساختمان در سال ۲۰۲۵ با معرفی مصالحی که فراتر از یک تکیهگاه فیزیکی عمل میکنند، متحول شده است. مصالح نوین امروزی دارای ویژگیهایی همچون خودترمیمی، تصفیه هوا و بهینهسازی حرارتی فوقالعاده هستند. استفاده از این متریالها نه تنها سرعت ساخت را بالا میبرد، بلکه هزینههای نگهداری ساختمان در طول عمر مفید آن را به شدت کاهش میدهد.
در این مقاله، به بررسی مهمترین مصالح نوین و نقش آنها در معماری معاصر میپردازیم.
۱. بتن خودترمیمشونده (Self-Healing Concrete)
بتن همواره در برابر ترکخوردگی آسیبپذیر است، اما فناوری نوین این مشکل را حل کرده است.
مکانیزم عملکرد
در این نوع بتن، کپسولهای حاوی باکتریهای خاص و مواد مغذی در ساختار بتن قرار میگیرند. به محض ایجاد ترک و نفوذ آب، باکتریها فعال شده و با تولید سنگ آهک (کلسیت)، ترکها را از داخل پر میکنند. این فناوری طول عمر سازههای استراتژیک مانند پلها و سدها را تا چندین برابر افزایش میدهد.
۲. ایروژلها (Aerogels)؛ عایقهای فرازمینی
ایروژل که به عنوان «دود منجمد» نیز شناخته میشود، یکی از سبکترین و کارآمدترین مواد جامد در جهان است.
ویژگیهای حرارتی
بیش از ۹۹ درصد ساختار ایروژل از هوا تشکیل شده است، که آن را به یک عایق حرارتی بینظیر تبدیل میکند. استفاده از لایههای نازک ایروژل در دیوارها و پنجرهها میتواند اتلاف انرژی ساختمان را به حداقل برساند. علیرغم وزن بسیار کم، این ماده توانایی تحمل فشار بسیار بالایی را دارد.
۳. چوبهای مهندسیشده (Mass Timber)
چوب در حال بازگشت به عرصه ساختمانسازی به عنوان جایگزینی پایدار برای فولاد و بتن است.
چوب متقاطع لایهای (CLT)
پانلهای CLT از لایههای چوبی ساخته میشوند که به صورت متقاطع روی هم چسبانده شدهاند. این مصالح استحکامی معادل فولاد دارند اما وزن آنها بسیار کمتر است. استفاده از چوبهای مهندسیشده باعث کاهش ردپای کربن ساختمان میشود، چرا که چوب کربن را در خود ذخیره میکند.
۴. آجرهای تصفیهکننده هوا (Pollution-Absorbing Bricks)
این آجرها نه تنها نقش سازهای دارند، بلکه مانند یک فیلتر برای محیط شهری عمل میکنند.
سیستم فیلتراسیون غیرفعال
آجرهای نوین با استفاده از سیستمهای مکانیکی داخلی (مشابه فیلترهای سیکلون)، ذرات معلق و آلودگیهای هوا را جذب کرده و در مخزنی در پایه دیوار جمعآوری میکنند. این فناوری برای ساختمانهای واقع در مناطق پرترافیک و آلوده بسیار ایدهآل است.
مقایسه مصالح نوین با مصالح سنتی
| نوع مصالح | ویژگی کلیدی | پایداری زیستمحیطی | سرعت اجرا |
| بتن معمولی | استحکام فشاری | پایین (تولید کربن زیاد) | متوسط |
| چوب CLT | نسبت قدرت به وزن عالی | بسیار بالا (تجدیدپذیر) | بسیار سریع |
| آجر نانو | عایق صوتی و حرارتی | بالا | سریع |
| شیشه هوشمند | کنترل نور و گرما | عالی (کاهش مصرف انرژی) | متوسط |
استفاده از مصالح نوین اگرچه در ابتدا ممکن است هزینه بالاتری داشته باشد، اما با کاهش مصرف انرژی و هزینههای تعمیرات، در میانمدت به یک انتخاب اقتصادی و هوشمندانه تبدیل میشود.
آینده صنعت ساختمان: بررسی فناوریهای نوین و تحولات آتی
آینده مصالح ساختمانی در ایران: تحولات و چالشها
