امتت مجله امتت – اقتصاد – ساختمان
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
مدیریت پسماندهای ساختمانی: روشهای کاهش و بازیافت
با گسترش شهرنشینی و نوسازی بافتهای قدیمی، مدیریت پسماندهای حاصل از ساختوساز و تخریب () به یکی از بزرگترین چالشهای زیستمحیطی تبدیل شده است. این پسماندها بخش عظیمی از حجم زبالههای شهری را تشکیل میدهند که در صورت عدم مدیریت صحیح، منجر به تخریب اکوسیستمها و هدررفت منابع ارزشمند میشوند.
در سال ۲۰۲۵، رویکرد جهانی از «دفن زباله» به سمت «اقتصاد چرخشی» () تغییر یافته است. در ادامه، راهکارهای عملی برای کاهش و بازیافت این پسماندها را بررسی میکنیم.
۱. استراتژی کاهش پسماند در مبدأ (Reduction)
بهترین راه برای مدیریت پسماند، جلوگیری از تولید آن در مرحله طراحی و برنامهریزی است.
طراحی برای دمونتاژ (Design for Deconstruction)
در این روش، معماران ساختمان را به گونهای طراحی میکنند که در پایان عمر مفید، قطعات آن به راحتی قابل جداسازی و استفاده مجدد باشند. استفاده از اتصالات پیچی به جای جوشکاری و اجتناب از چسبهای دائمی، به حفظ سلامت مصالح در هنگام تخریب کمک میکند.
مدیریت دقیق موجودی و سفارش
بخش بزرگی از ضایعات ناشی از سفارش بیش از حد مصالح یا آسیب دیدن آنها در انبار کارگاه است. استفاده از نرمافزارهای مدیریت پروژه و مدلسازی اطلاعات ساختمان () برای تخمین دقیق مقادیر مورد نیاز، هدررفت مصالح را تا حد زیادی کاهش میدهد.
۲. تفکیک در محل و استفاده مجدد (Reuse)
جداسازی پسماندها در محل کارگاه، کلید موفقیت در فرآیند بازیافت است.
-
مصالح سنگی و بتنی: قطعات بتنی و آجرهای سالم حاصل از تخریب میتوانند پس از تمیزکاری در بخشهای غیرسازهای، محوطهسازی یا به عنوان پرکننده (راکفیل) مجدداً استفاده شوند.
-
قطعات فلزی و چوبی: تیرآهنها، پروفیلها و قطعات چوبی سالم ارزش اقتصادی بالایی دارند و میتوانند مستقیماً در پروژههای دیگر به کار گرفته شوند.
۳. فرآیندهای بازیافت مصالح (Recycling)
پسماندهایی که قابلیت استفاده مجدد ندارند، باید به مواد خام اولیه تبدیل شوند.
بازیافت بتن و تولید سنگدانه
بتنهای ضایعاتی توسط دستگاههای سنگشکن سیار یا ثابت خرد شده و به «سنگدانههای بازیافتی» تبدیل میشوند. این مواد میتوانند به عنوان زیرساز جادهها یا در تولید بتنهای غیرسازهای (مانند کفپوشها و جداول خیابانی) جایگزین شن و ماسه طبیعی شوند.
بازیافت آسفالت و گچ
آسفالتهای تراشیده شده از سطح معابر () پس از فرآوری، مجدداً در تولید آسفالت گرم استفاده میشوند. همچنین ضایعات گچ را میتوان پس از جداسازی کاغذ و ناخالصیها، دوباره به پودر گچ ساختمانی تبدیل کرد.
۴. مزایای اقتصادی و زیستمحیطی مدیریت پسماند
مدیریت پسماندهای ساختمانی در سال ۲۰۲۵ فراتر از یک وظیفه اخلاقی، یک الزام قانونی و اقتصادی است. با تبدیل «زباله» به «سرمایه»، میتوان صنعت ساختمان را به سمت پایداری و دوستی با محیط زیست هدایت کرد.
آینده صنعت ساختمان: بررسی فناوریهای نوین و تحولات آتی
آینده مصالح ساختمانی در ایران: تحولات و چالشها
