امتت مجله امتت – اقتصاد – ساختمان
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
بیمه ساختمان و پوششهای آن
بیمه ساختمان یکی از ارکان اصلی مدیریت ریسک در داراییهای ملکی است. با توجه به افزایش شدید هزینههای ساختوساز در سال ۲۰۲۵، وقوع یک حادثه کوچک میتواند خسارات مالی جبرانناپذیری به مالک یا ساکنان وارد کند. بیمه ساختمان در ایران به طور کلی به دو دسته «بیمه آتشسوزی و حوادث» و «بیمه مسئولیت» تقسیم میشود که هر کدام جنبه متفاوتی از امنیت مالی را پوشش میدهند.
در این مقاله، انواع پوششها و ضرورتهای قانونی بیمه ساختمان را بررسی میکنیم.
۱. بیمه آتشسوزی، انفجار و صاعقه (پوششهای اصلی)
این سه مورد، پوششهای پایه در اکثر بیمهنامههای ساختمانی هستند. اما نکته مهم اینجاست که بیمه آتشسوزی فقط محدود به خود آتش نیست.
پوششهای اضافی (تبعی)
بسیاری از مالکان تنها به پوشش اصلی بسنده میکنند، در حالی که مهمترین خطرات در دستهی پوششهای اضافی قرار دارند که باید جداگانه انتخاب شوند:
-
زلزله و آتشفشان: با توجه به لرزهخیز بودن ایران، این حیاتیترین پوشش اضافی است.
-
سیل و طغیان آب: برای ساختمانهای مجاور رودخانه یا مناطق با بارش زیاد.
-
ترکیدگی لوله آب: خسارات ناشی از نشت یا انفجار لولههای تأسیسات.
-
سرقت با شکست حرز: جبران خسارت اموال مسروقه و آسیبهای وارد شده به در و پنجرهها.
-
سقوط هواپیما: پوششی که برای ساختمانهای مجاور فرودگاهها ضروری است.
۲. بیمه مسئولیت مدنی ساختمان
این بیمه برخلاف بیمه آتشسوزی که خسارت به «مال» را جبران میکند، خسارات وارد شده به «اشخاص» را پوشش میدهد.
مسئولیت در قبال اشخاص ثالث و همسایگان
اگر در اثر ریزش نمای ساختمان، ترکیدگی لوله یا آتشسوزی، به ساختمانهای مجاور یا عابران خسارتی وارد شود، مالک ساختمان مسئول جبران آن است. بیمه مسئولیت مدنی این هزینههای سنگین (شامل دیه و خسارت مالی) را بر عهده میگیرد.
مسئولیت در قبال کارکنان و سرایدار
مدیر ساختمان در قبال حوادثی که برای سرایدار، نظافتچی یا تعمیرکار در مشاعات ساختمان رخ میدهد، مسئول است. داشتن این بیمهنامه برای تمامی مجتمعهای مسکونی و تجاری الزامی است تا از دعاوی حقوقی پیچیده جلوگیری شود.
۳. بیمه عیوب اساسی و پنهان ساختمان (بیمه کیفیت)
این بیمه که معمولاً توسط سازندگان در ابتدای پروژه تهیه میشود، تضمینی برای خریداران ملک است.
پوششهای بلندمدت
بیمه عیوب اساسی معمولاً به مدت ۱۰ سال پس از تکمیل ساختمان، مواردی مانند نقص در اسکلت سازه، سقفها، سفتکاری و حتی نما را پوشش میدهد. اگر به دلیل خطای طراحی یا مصالح نامرغوب، ساختمان دچار نشست یا خرابی شود، شرکت بیمه هزینه بازسازی را پرداخت میکند.
۴. نحوه محاسبه نرخ بیمه و سرمایه
قیمت بیمهنامه ساختمان به عوامل متعددی بستگی دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
-
ارزش اعیانی (هزینه ساخت): بیمه نباید روی قیمت کل ملک (شامل زمین) بسته شود؛ بلکه فقط هزینه بازسازی بنا مد نظر است.
-
نوع اسکلت: ساختمانهای با اسکلت فلزی یا بتنی نرخ کمتری نسبت به ساختمانهای آجری دارند.
-
سن بنا: ساختمانهای قدیمیتر به دلیل ریسک بالاتر، نرخ حق بیمه بیشتری دارند.
-
کاربری: ساختمانهای تجاری یا صنعتی به دلیل ریسک حریق بالاتر، حق بیمه بیشتری نسبت به واحدهای مسکونی دارند.
| نوع بیمه | موضوع پوشش | مخاطب اصلی |
| آتشسوزی و حوادث | خسارت فیزیکی به بنا و اثاثیه | مالکان و مستاجران |
| مسئولیت مدنی | صدمات جانی و مالی به همسایگان | مدیران ساختمان |
| عیوب اساسی (تضمین) | نقص فنی سازه و اسکلت | سازندگان و خریداران |
| بیمه حوادث کارگاهی | کارکنان در زمان ساختوساز | پیمانکاران |
بیمه ساختمان در واقع تبدیل یک «ریسک بزرگ و پیشبینی نشده» به یک «هزینه کوچک و برنامهریزی شده» است. در دنیای امروز، بدون داشتن بیمهنامه جامع، سرمایهگذاری در بخش مسکن با ریسک بسیار بالایی همراه است.
آینده صنعت ساختمان: بررسی فناوریهای نوین و تحولات آتی
آینده مصالح ساختمانی در ایران: تحولات و چالشها
